Microsoft Teams is voor veel scholen, bedrijven en organisaties dé standaard geworden voor online vergaderen en samenwerken. Maar er zit ook een keerzijde aan: Teams is onderdeel van het grote Microsoft-ecosysteem dat veel gebruikersdata verzamelt. Denk aan gespreksmetadata, gebruikersprofielen, activiteitlogs en integratie met andere Microsoft-diensten.
Dat maakt Microsoft Teams een typisch voorbeeld van een datagrabber – een dienst die je ‘gratis’ of goedkoop aanbiedt, maar in ruil daarvoor grote hoeveelheden gegevens opslaat en analyseert. Je data wordt onderdeel van een commercieel verdienmodel, en de controle daarover ben je als gebruiker grotendeels kwijt.
Videobellen en samenwerken zonder dat je gegevens verkocht worden
Wil je liever vergaderen en samenwerken zonder dat je data wordt opgeslagen of gedeeld met derden? Dan zijn er gelukkig privacyvriendelijke alternatieven beschikbaar. In dit artikel stellen we je voor aan enkele van de beste opties – waaronder Jitsi Meet, BigBlueButton en Nextcloud Talk – en belichten we ook hoe Zoom zich verhoudt op het gebied van privacy.
Waarom privacyvriendelijke tools?
Bij veel commerciële videobel- en samenwerkingsplatforms ben je als gebruiker niet de klant, maar het product. Bedrijven als Microsoft, Zoom en Google verzamelen gegevens over jouw gesprekken, contacten en gedrag, gegevens die waardevol zijn voor marketing, gedragsanalyse of AI-training. Dit maakt ze tot datagrabbers: diensten die draaien op jouw digitale profiel. Bovendien worden diensten vaak gehost op servers in de Verenigde Staten, waar minder strenge privacywetgeving geldt dan in Europa.
Privacyvriendelijke alternatieven bieden daarentegen:
- Transparantie over welke gegevens worden verzameld (meestal nauwelijks)
- Optie om alles zelf te hosten, zodat jij bepaalt waar je data staat
- Geen afhankelijkheid van grote Amerikaanse techbedrijven
- Open source technologie die je kunt controleren en aanpassen
Privacyvriendelijke alternatieven voor Teams
1. Jitsi Meet
Een open source videobelplatform waarmee je eenvoudig kunt vergaderen – zonder account, tracking of installatie. Werkt direct in de browser en is volledig gratis. Gesprekken worden niet standaard opgeslagen, en je kunt het zelfs op je eigen server draaien.
Gebruik het via: https://meet.jit.si
2. BigBlueButton
Speciaal gemaakt voor onderwijs en online lessen. Ondersteunt whiteboards, chat, polls en presentaties. Wordt veel gehost door privacygerichte providers in Europa en is zelf te installeren.
Meer info: https://bigbluebutton.org
3. Nextcloud Talk
Een veilige videobel- en chatfunctie binnen de open source cloudomgeving Nextcloud. Uitstekend geschikt voor organisaties die zelf hun data willen beheren. Ondersteunt schermdelen, versleuteling en integratie met andere tools.
Meer info: https://nextcloud.com/talk
4. Element / Matrix
Een berichtenplatform dat werkt via het decentrale Matrix-protocol. Ondersteunt chat, groepsgesprekken en videobellen. End-to-end encrypted en je hebt volledige controle over waar jouw data wordt opgeslagen.
Meer info: https://element.io
5. Zoom
Zoom is wereldwijd een populaire videobeltool, vooral vanwege de gebruiksvriendelijkheid. Maar qua privacy is er kritiek: Zoom verzamelt metadata over vergaderingen, deelnemers en apparaten. Hoewel het bedrijf verbeteringen heeft doorgevoerd, blijft het een commercieel platform dat is onderworpen aan Amerikaanse wetgeving. Er zijn zorgen over datadeling met derden, marketingdoeleinden en beperkte controle over opgeslagen gesprekken.
Alternatieven zoals Jitsi en Nextcloud Talk bieden meer grip op data, zeker in gevoelige contexten.
Vergelijkingsoverzicht
| Tool | Open source | Geen account nodig | Zelf te hosten | End-to-end versleuteling | Focus op privacy |
|---|---|---|---|---|---|
| Jitsi Meet |  | | |  (beperkt, optioneel) | |
| BigBlueButton | | (via host) | | | |
| Nextcloud Talk | | (gebruikersaccount) | | | |
| Element/Matrix | | | | | |
| Zoom |  | (afhankelijk van host) | | | |
| Microsoft Teams | | | |  | |
= gedeeltelijk of afhankelijk van instellingen
Welke tool past bij jou?
- Voor snel vergaderen zonder gedoe: Jitsi Meet
- Voor onderwijs en interactieve sessies: BigBlueButton
- Voor organisaties met eigen cloudomgeving: Nextcloud Talk
- Voor veilige teamcommunicatie: Element / Matrix
- Voor gebruiksgemak maar met privacykanttekeningen: Zoom
- Voor wie aan Microsoft vastzit: Teams – maar let op je instellingen
Wees bewust
Datavrije communicatie is mogelijk. Je hoeft niet in te leveren op gemak om bewust om te gaan met je gegevens. Datagrabbers zoals Microsoft Teams en Zoom zijn ontworpen voor maximale functionaliteit – maar ook maximale dataverzameling. Ze zijn groot, gebruiksvriendelijk, maar gebouwd binnen een Amerikaans model waarin jouw gegevens onderdeel zijn van het verdienmodel.
Wie controle wil over zijn data, kiest bewust. Er zijn krachtige, open en privacyvriendelijke alternatieven beschikbaar waarmee je net zo goed kunt samenwerken, zonder dat je je digitale sporen hoeft weg te geven.
