We sturen dagelijks talloze berichten via onze favoriete chatapps. WhatsApp is daarbij de koploper, maar wist je dat veel populaire apps – zelfs als ze je berichten versleutelen – enorme hoeveelheden gegevens over jou verzamelen? En dat die data vaak terechtkomt bij grote Amerikaanse of Chinese techbedrijven?
Waarom WhatsApp niet genoeg is – en wat je wél kunt gebruiken
In dit artikel ontdek je waarom privacy bij berichtenapps van groot belang is. We leggen uit hoe Europese en Amerikaanse wetgeving verschilt, en we vergelijken bekende en minder bekende chatapps zoals Signal, Threema, Telegram, Viber en WeChat.
🇪🇺 Europa vs. 🇺🇸 Amerika (en 🇨🇳 China): de wet bepaalt veel
In Europa gelden strikte regels voor het omgaan met persoonsgegevens dankzij de AVG (GDPR). Die wet verplicht bedrijven om transparant te zijn, toestemming te vragen en gebruikers controle te geven over hun data.
In de Verenigde Staten en China is dat totaal anders. In de VS bestaat geen algemene privacywet. Bedrijven mogen daar veel meer verzamelen, analyseren en delen – vaak zonder dat je het merkt. In China is de overheid direct betrokken bij wat apps wel en niet mogen doen. Alle data die via Chinese platforms wordt gedeeld, kan worden gecontroleerd of gecensureerd.
Daarom is het belangrijk niet alleen naar functionaliteit te kijken, maar ook naar waar een app vandaan komt en wat ze met je data doen.
WhatsApp: versleuteld, maar je metadata is goud waard
WhatsApp is technisch gezien versleuteld, maar het moederbedrijf Meta verzamelt uitgebreide metadata: wie je contacten zijn, wanneer je met wie praat, hoe vaak, vanaf welk apparaat, en waar je je ongeveer bevindt. Deze informatie wordt ingezet voor gedragsanalyse, marketing en netwerkuitbreiding.
In termen van privacy blijft WhatsApp een van de grootste datagrabbers, ondanks end-to-end encryptie van de inhoud.
Signal: maximale privacy, open en transparant
Signal is een non-profit app zonder verdienmodel gebaseerd op data. Alles – van berichten en media tot oproepen en groepschats – is versleuteld. Signal verzamelt praktisch geen metadata en slaat niets op dat terug te herleiden is naar jou als gebruiker.
Hoewel Signal een Amerikaans project is, maakt het design en de infrastructuur Signal tot een van de veiligste keuzes wereldwijd.
Threema: Zwitserse kwaliteit zonder telefoonnummer
Threema komt uit Zwitserland en werkt zonder telefoonnummer of e-mailadres. De app genereert een anoniem ID en bewaart geen metadata. Berichten worden lokaal versleuteld opgeslagen, en servers draaien onder Zwitserse privacywetgeving.
Threema is deels open source en kost eenmalig een paar euro – maar daar krijg je volledige controle en rust voor terug.
Element (Matrix): jouw data, jouw server
Element is gebaseerd op het Matrix-protocol: een open en decentraal netwerk dat chat, video en bestandsdeling mogelijk maakt. Je kunt kiezen voor een openbare Matrix-server of je eigen server draaien. Daardoor bepaal je zelf wie toegang heeft tot je communicatie en waar die opgeslagen wordt.
Element is perfect voor mensen die graag zelf de touwtjes in handen hebben, of voor organisaties en overheden die privacy serieus nemen.
Session: volledige anonimiteit zonder account
Session vereist geen telefoonnummer, e-mailadres of identiteit. Alles werkt via een anoniem netwerk (Lokinet) dat lijkt op Tor. Je berichten worden versleuteld én verspreid over meerdere servers. De app is iets trager, maar ongeëvenaard in anonimiteit.
Session is ideaal voor mensen die écht anoniem willen blijven of communiceren in gevoelige situaties.
Wire: veilig en professioneel
Wire is een Europees alternatief met zakelijke roots. De app is open source en volledig versleuteld. Hoewel het bedrijf deels in Amerikaanse handen is, werkt Wire nog steeds onder Europese privacyregels en is geschikt voor teams én individuen.
Wire combineert veiligheid met zakelijke functionaliteit, zoals gedeelde notities en groepsgesprekken.
Telegram: snel en veelzijdig, maar géén echte privacyapp
Telegram wordt vaak genoemd als alternatief voor WhatsApp, maar biedt standaard géén end-to-end encryptie. Alleen “geheime chats” zijn echt privé. De rest van je gesprekken wordt centraal opgeslagen op de servers van Telegram – een platform dat wordt beheerd vanuit Dubai met Russische oorsprong.
Hoewel Telegram functies biedt zoals anonieme gebruikersnamen, kanalen en grote groepen, is het geen geschikte app voor wie volledige privacy wil. De infrastructuur is gesloten en onduidelijk wie er precies toegang heeft tot welke data.
Viber: tussenoplossing met beperkingen
Viber, van het Japanse techbedrijf Rakuten, biedt wél standaard end-to-end encryptie, en verzamelt minder data dan WhatsApp. Toch blijft het een gesloten platform waar nog altijd metadata wordt opgeslagen, zoals je IP-adres, gebruiksfrequentie en contactgegevens.
Viber is niet open source, en er is weinig transparantie over wat er precies gebeurt met je gegevens. De app is populair in Oost-Europa en delen van Azië, en biedt een redelijke balans voor wie gemak belangrijker vindt dan maximale privacy.
WeChat: alles-in-één, maar onder volledige controle
WeChat is de dominante app in China en combineert berichten, betalingen, winkelen en social media in één systeem. Maar die veelzijdigheid komt met een prijs: alle communicatie wordt actief gecontroleerd door de Chinese overheid.
WeChat biedt geen end-to-end encryptie, is niet open source, en bewaart alles centraal. Zelfs als je buiten China gebruik maakt van WeChat, kunnen je gesprekken worden opgeslagen of gecensureerd. De app is dan ook géén optie voor wie vrijheid, veiligheid of privacy belangrijk vindt.
Samenvatting: wat kies jij?
| App | Encryptie standaard | Telefoonnummer nodig | Open source | Herkomst | Privacyscore (✦✦✦✦✦) |
|---|---|---|---|---|---|
| ✅ (inhoud) | ✅ | ❌ | VS (Meta) | ✦ | |
| Signal | ✅ (alles) | ✅ | ✅ | VS (non-profit) | ✦✦✦✦✦ |
| Threema | ✅ (alles) | ❌ | 🔶 | Zwitserland | ✦✦✦✦✦ |
| Element | ✅ (alles) | ❌ | ✅ | EU/internationaal | ✦✦✦✦✦ |
| Session | ✅ (alles) | ❌ | ✅ | Australië | ✦✦✦✦✦ |
| Wire | ✅ (alles) | 🔶 | ✅ | Zwitserland/VS | ✦✦✦✦ |
| Telegram | ❌ (behalve privéchats) | ✅ | 🔶 | Dubai/Rusland | ✦✦ |
| Viber | ✅ (alles) | ✅ | ❌ | Japan | ✦✦ |
| ❌ | ✅ | ❌ | China | ✦ |
Wees bewust
Je hoeft niet alles van jezelf weg te geven om te kunnen chatten. Er zijn sterke alternatieven voor WhatsApp die niet gebouwd zijn op het verzamelen van gegevens. Of je nu kiest voor Signal, Threema, Session of Element – je maakt een stap richting een eerlijker en veiliger internet.
Wil je iets minder radicaal overstappen, dan is Viber een tussenoptie. Maar apps zoals WeChat of Telegram zijn géén privacyvriendelijke keuzes, ondanks hun populariteit.
Begin klein, test eens een andere app en vertel anderen waarom jij overstapt. Want digitale vrijheid begint bij bewuste keuzes.
🔗 Officiële websites van chatapps
- Signal – https://signal.org
- Threema – https://threema.ch
- Session – https://getsession.org
- Element (Matrix) – https://element.io
- Wire – https://wire.com
- Telegram – https://telegram.org
- Viber – https://www.viber.com
- WeChat – https://www.wechat.com
- WhatsApp – https://www.whatsapp.com