Sinds Elon Musk in oktober 2022 het sociale mediaplatform Twitter overnam; inmiddels omgedoopt tot X; is er veel veranderd. Niet alleen de naam en het uiterlijk, maar ook de manier waarop informatie zich verspreidt. Waar Twitter ooit bekend stond als plek voor realtime nieuws en open debat, is het nu een broedplaats voor polarisatie, politieke beïnvloeding en ongecontroleerde desinformatie.
In dit artikel bekijken we hoe X is veranderd onder Musks leiding, hoe het algoritme werkt, en waarom dit grote gevolgen heeft voor democratie, betrouwbaarheid en je eigen online beleving.
Minder moderatie = meer misinformatie
Een van de eerste beslissingen van Musk was het opheffen van het moderatie- en veiligheidsteam. De focus verschoof van gebruikersveiligheid naar “absolute vrijheid van meningsuiting”. Hoewel dat principe aantrekkelijk klinkt, leidde het in de praktijk tot een toename van:
- Racistische en haatdragende content
- Misleidende berichten over verkiezingen, klimaat en corona
- Grotere zichtbaarheid van extreemrechtse accounts
Musk stopte ook met samenwerkingen met factcheckorganisaties. Sindsdien worden berichten zelden gecorrigeerd of voorzien van context. Het systeem “Community Notes” laat gebruikers zélf verduidelijkingen toevoegen, maar dat blijkt onbetrouwbaar, vooral bij gevoelige of internationale kwesties.
Een algoritme met een voorkeur
Uit meerdere onafhankelijke onderzoeken blijkt dat het algoritme van X voorkeur geeft aan rechtse en conservatieve content. Zo kregen berichten van accounts die Donald Trump of complottheorieën steunen, opvallend veel zichtbaarheid.
Elon Musk zelf retweet regelmatig controversiële of dubieuze bronnen, en geeft daarmee een signaal af aan het algoritme én zijn miljoenen volgers. Analyses door o.a. The Washington Post en NBC News bevestigen dat pro-Trump berichten structureel hoger in tijdlijnen verschijnen dan inhoud van andere kandidaten of nieuwsmedia【¹】.
X en de invloed op verkiezingen
De algoritmische beïnvloeding beperkt zich niet tot de VS. Door de wereldwijde reikwijdte van X beïnvloedt het platform ook opinies in Europa, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika. Denk aan:
- Conflicten zoals Israël–Palestina waar vaak één kant van het verhaal domineert
- Klimaatdiscussies waarin klimaatontkenning populairder lijkt dan de consensus
- Vaccinatiedebatten waarin antivaccinatiecontent viraal blijft gaan
In aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2024 speelt X dus een sleutelrol in de vorming van de publieke opinie. Niet op basis van feiten, maar op basis van zichtbaarheid en populariteit.
Wat betekent dit voor jou?
De gevolgen voor de gebruiker zijn groot:
- Je komt sneller terecht in echokamers waarin je alleen bevestiging van je mening krijgt.
- Feitelijke informatie verdwijnt naar de achtergrond.
- Je privacy staat onder druk. Gebruiksgegevens van X worden mogelijk ingezet voor de AI-projecten van Musk (zoals xAI).
Kortom: wie X gebruikt als informatiebron krijgt een gekleurd beeld van de wereld.
Alternatieven voor X
Wil je minder algoritmische beïnvloeding en meer controle over je eigen nieuwsfeed? Kijk dan eens naar deze platforms:
| Alternatief | Kenmerk |
|---|---|
| Mastodon | Decentraal, zonder algoritmes. Zelf te hosten of aan te sluiten bij communities. |
| Bluesky | Open source alternatief van Twitter, met transparantere algoritmes. |
| Threads | Van Meta, technisch goed, maar privacy blijft een zorgpunt. |
| Post.news | Gericht op betrouwbare journalistiek, zonder virale afleiding. |
Zie ook onze pagina: Zoekmachines & Sociale Media zonder megareuzen
X als politiek wapen
Onder Musk is X veranderd van nieuwsplatform naar politiek instrument. Vrijheid van meningsuiting is een belangrijk recht, maar wanneer algoritmes eenzijdige boodschappen versterken en moderatie ontbreekt, wordt het gevaarlijk.
Zeker in verkiezingstijd is het van belang kritisch te blijven op wat je leest én waar je het leest.
Wil je ontsnappen aan deze dynamiek? Kijk naar alternatieven, wees bewust van framing en laat je informeren via diverse bronnen.
