Wat je moet weten over influencers en hun rol bij (des)informatie

Ze verdienen tonnen met hun posts, hebben honderdduizenden volgers, en lijken overal verstand van te hebben: influencers. Maar wie zijn ze eigenlijk? Hoe word je er één? En wat maakt ze soms ook gevaarlijk – vooral als het gaat om desinformatie?

In dit artikel duiken we in de wereld van de influencers: hun achtergrond, hoe ze invloed krijgen én hoe die invloed soms ontspoort.

Wat is een influencer?

Een influencer is iemand die via sociale media invloed uitoefent op het gedrag of de mening van een publiek. Dat kan over van alles gaan: mode, eten, gaming, gezondheid, politiek, spiritualiteit of technologie. Influencers verdienen geld via:

  • Gesponsorde content
  • Affiliate links
  • Merchandise of eigen producten
  • Donaties of betaalde memberships

Hun kracht? Ze komen over als ‘gewone mensen’ – wat ze vaak geloofwaardiger maakt dan beroemdheden of bedrijven.

Wat is hun achtergrond?

In tegenstelling tot journalisten, wetenschappers of artsen hebben influencers vaak geen specifieke opleiding in het onderwerp waar ze over posten. Populaire influencers zijn soms:

  • Schoolverlaters die op jonge leeftijd groot werden op TikTok of YouTube
  • Creatieve makers met talent voor video, fotografie of storytelling
  • Ouders, sporters of beautyfans die hun leven online delen
  • Of: gewoon mensen met een sterke mening en goed gevoel voor algoritmes

Er zijn zeker influencers met vakkennis, maar er is géén toetsing of je feiten verspreidt – iedereen kan zich expert noemen.

Hoe word je influencer?

  1. Niche kiezen: beauty, fitness, politiek, lifestyle, crypto, spiritualiteit, etc.
  2. Volgers opbouwen via TikTok, Instagram, YouTube of X
  3. Zichtbaar zijn en engagement creëren
  4. Samenwerkingen of sponsors vinden
  5. (Eventueel) geld verdienen met promoties of producten

Let op: slechts een klein deel wordt écht groot – maar micro-influencers (1K–10K volgers) zijn ook waardevol, zeker in nichegroepen.

Waarom zijn influencers zo invloedrijk?

  • Ze komen persoonlijk en authentiek over
  • Ze praten in eenvoudige taal – geen jargon
  • Volgers voelen een soort vriendschap of loyaliteit
  • Ze zijn vaak altijd aanwezig in je feed
  • Veel mensen vertrouwen hen meer dan ‘mainstream media’

Die invloed is krachtig – en wordt ook gebruikt voor activisme, aanklachten of commerciële doelen. Maar soms ook… voor desinformatie.

De schaduwkant: influencers en desinformatie

Influencers spelen regelmatig een rol in het verspreiden van onjuiste, misleidende of gevaarlijke informatie, vooral in thema’s als:

  • Gezondheid (anti-vax, ‘natuurlijke’ genezing, detoxen)
  • Politiek (wappie-kanalen, QAnon, anti-EU, verkiezingsfraude)
  • Klimaatontkenning of complotten (WEF, 5G, chemtrails)
  • Financiële producten (cryptoscams, AI-trading, ‘snelle rijkdom’)

Sommige influencers doen dit bewust, om te polariseren of geld te verdienen. Anderen geloven er zélf in en delen het zonder check.

Is dit niet strafbaar?

Soms wel, vaak niet. De grens tussen “eigen mening” en “misleiding” is dun. Platforms als Instagram of YouTube verwijderen berichten pas als ze overduidelijk nepnieuws bevatten. Maar algoritmes belonen engagement, niet waarheid.

Er is ook weinig toezicht op wie zich influencer, coach of expert mag noemen. En zolang volgers blijven kijken, verdienen zij geld – zelfs bij controversiële of foutieve uitspraken.

Wat kun jij doen?

  • Check bronnen: vooral bij claims over gezondheid of politiek
  • Stel vragen: heeft deze persoon echt verstand van het onderwerp?
  • Gebruik je gezonde verstand: als iets te mooi klinkt, is het dat vaak ook
  • Volg mensen met verschillende perspectieven: voorkom bubbelvorming
  • Rapporteer misleiding op platforms als het echt schadelijk is

(Inter)nationale influencers

Hieronder vind je een overzicht van enkele bekende (en soms beruchte) influencers; zowel nationaal als internationaal; met hun belangrijkste onderwerp of ‘niche’. Deze lijst is bedoeld ter illustratie van hoe divers de wereld van influencers is, en waar hun invloed zich op richt.

Internationale influencers

NaamLandBekend om / Hoofdonderwerp
Andrew Tate🇬🇧 / 🇷🇴 UK/ROMannenrechten, masculinity, controversiële meningen
Jordan Peterson🇨🇦 CanadaPsychologie, anti-woke retoriek, zelfhulp
Joe Rogan🇺🇸 VSPodcasts over alles van gezondheid tot samenzweringen
Dr. Mike🇺🇸 VSMedische uitleg op begrijpelijke manier
Greta Thunberg🇸🇪 ZwedenKlimaatactivisme
Bret Weinstein & Heather Heying🇺🇸 VSEvolutiebiologie, pandemiescepsis
Russell Brand🇬🇧 UKAlternatieve politiek, spiritueel & kritiek op media
Bella Poarch🇵🇭 Filipijnen/VSTikTok entertainment, muziek
Kim Kardashian🇺🇸 VSLifestyle, beauty, mode

🇳🇱 Nederlandse influencers

NaamBekend om / Hoofdonderwerp
Famke LouiseVan muziek en mode naar corona-kritiek (‘ik doe niet meer mee’)
Jensen (Robert)Ex-tv-presentator, nu complotkanaal over corona en globalisme
Lange FransMuziek, YouTube en samenzweringstheorieën
Anna NooshinLifestyle, mode, skincare
Tim HofmanJournalistiek, sociale rechtvaardigheid
Diederik Gommers (semi-influencer)Gezondheidscommunicatie tijdens corona
Sylvana IJsselmuidenLifestyle, opinie, rechts-populistische media

Opvallend of controversieel gedrag

  • Desinformatie: Andrew Tate, Russell Brand, Lange Frans
  • Wetenschappelijk onderbouwd: Dr. Mike, Diederik Gommers
  • Activistisch: Greta Thunberg, Tim Hofman
  • Commercieel / branding: Anna Nooshin, Kim Kardashian

Overzicht: Thema’s en bijbehorende influencers

ThemaBekende influencers (internationaal & NL)Opmerkingen
Gezondheid & MedischDr. Mike (VS), RIVM/Diederik Gommers (NL), @nutrition_facts_orgGedeeltelijk evidence-based, maar ook veel onzin elders
Fitness & AfvallenJoel Beukers (NL), Chloe Ting (VS), James Smith (UK)Veel supplementreclame en “miracle workouts”
Beauty & LifestyleAnna Nooshin (NL), NikkieTutorials (NL), Huda Kattan (Huda Beauty, VS)Meestal commercieel gestuurd
Spiritualiteit / AlternatiefTeal Swan (VS), Willem Engel (NL), Sadhguru (India)Soms inspirerend, soms pseudowetenschap of cultvorming
Politiek & ActivismeGreta Thunberg (klimaat), Tim Hofman (sociale issues), Russell Brand (VS/UK)Kritisch of complotgevoelig afhankelijk van de influencer
Complot & SamenzweringAndrew Tate (UK), Lange Frans (NL), Jensen (NL), David Icke (UK)Vaak actief op alternatieve platforms, risico op desinformatie
Tech & AIMarques Brownlee (MKBHD, VS), Dave2D (VS), Bright (NL)Overwegend informatief, maar vaak gesponsorde content
Crypto & FinanceBitBoy Crypto (VS), Madelon Vos (NL), André Rieu (CryptoGeldNL)*Veel ‘hype’, risico op scams of pump-and-dump
Mode & InfluencermarketingKim Kardashian (VS), Monica Geuze (NL), Enzo Knol (NL)Meestal commercieel, lifestylegerichte content
Onderwijs / Echte kennisCGP Grey (VS), @docentwithsign (NL), Universiteit van NederlandMinder ‘influencers’, maar wel informatief en betrouwbaar

Let op bij:

  • Pseudowetenschap: vooral bij gezondheid, voeding en spiritualiteit
  • Verdienmodel onduidelijk: affiliate-links, betaalde samenwerkingen vaak niet transparant
  • Mening ≠ Feit: vooral bij politiek, geschiedenis, gezondheid
  • “Wakker zijn” als identiteit: vaak ingang voor complottheorieën

Tip: Check bij gezondheids- of politieke claims altijd of de influencer onderbouwde bronnen gebruikt. Veel volgers betekent niet automatisch: gelijk hebben.

Wees kritisch

Influencers zijn niet meer weg te denken uit ons digitale leven. Ze kunnen inspireren, informeren én verbinden. Maar ze kunnen ook misleiden, verdelen of schade veroorzaken; bewust of niet. Wees dus kritisch, óók als iemand sympathiek of ‘echt’ overkomt.

Wees geen volger die alles slikt, maar iemand die zelf nadenkt.