Steeds meer websites gebruiken slimme trucjes om jou te beïnvloeden. Zogenaamde dark patterns zorgen ervoor dat je sneller klikt, koopt of boekt, vaak zonder dat je het doorhebt. Een recent voorbeeld: Booking.com ligt onder vuur vanwege nepkortingen, verzonnen schaarste en misleidende prijsaanduidingen.
De Consumentenbond startte samen met stichting CCC een massaclaim tegen Booking.com, omdat het platform jarenlang oneerlijke praktijken zou hebben gebruikt. In dit artikel lees je:
- Wat zijn dark patterns?
- Wat deed Booking.com precies fout?
- Wat zegt de wet hierover?
- Wat kun jij doen om jezelf te beschermen?
Wat zijn dark patterns?
Dark patterns zijn misleidende ontwerptechnieken die websites en apps gebruiken om gebruikers te beïnvloeden. Het doel: jou iets laten doen wat je anders misschien niet zou willen. Denk aan:
- Tijdslimieten (“Nog 3 minuten beschikbaar!”)
- Druk om snel te beslissen (“Nog maar 1 kamer vrij!”)
- Onvolledige prijzen (“Vanaf €59” zonder belastingen)
- Opties die standaard zijn aangevinkt (zoals extra verzekeringen)
Deze trucs spelen in op onze emoties, haast en angst om iets te missen (FOMO). Dat is precies wat Booking.com jarenlang deed.
Wat doet Booking.com fout volgens de claim?
De massaclaim tegen Booking.com stelt dat het platform consumenten misleidt met:
1. Nepkortingen
Er worden kortingen getoond (“40% korting!”) die in werkelijkheid geen echte prijsverlaging zijn. De “van-prijs” is vaak nooit gevraagd of kunstmatig verhoogd.
2. Verzonnen schaarste
Meldingen als “Nog maar 1 kamer beschikbaar” zijn volgens de Consumentenbond vaak niet gebaseerd op echte beschikbaarheid. Dat zet druk op gebruikers om snel te boeken.
3. Onvolledige prijsinformatie
Belastingen, schoonmaakkosten of servicekosten worden pas later getoond, waardoor je als gebruiker pas aan het eind ziet wat je echt moet betalen.
4. Oneerlijke afspraken met hotels
Hotels mochten van Booking.com hun kamers niet goedkoper aanbieden op hun eigen websites. Dat leidde tot hoge prijzen en minder concurrentie.
De claim geldt voor boekingen tussen 1 januari 2013 en heden via Booking.com, Agoda of Expedia.
Wat zegt de wet over deze praktijken?
Volgens de Europese consumentenregels moet informatie duidelijk, eerlijk en volledig zijn. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) en de Europese Commissie hebben Booking.com hier in het verleden al voor gewaarschuwd.
In 2020 beloofde Booking.com beterschap, maar volgens de Consumentenbond zijn de misleidingen blijven doorgaan. Daarom is er nu een juridische stap gezet om schadevergoeding af te dwingen voor Nederlandse consumenten.
Wat kun jij doen als je bent misleid?
Als je denkt dat je benadeeld bent door Booking.com of soortgelijke websites, kun je:
- Je aanmelden voor de massaclaim
- Melden bij de Consumentenbond of ACM
- Overstappen naar transparantere boekingssites of direct boeken bij hotels
- Alerts instellen op websites als Radar of Consuwijzer
Tips: zo bescherm je jezelf tegen digitale misleiding
✅ Lees altijd de kleine lettertjes
Let op verborgen kosten of automatische toevoegingen (zoals ontbijt of annuleringsverzekeringen).
✅ Check meerdere websites
Vergelijk prijzen op hotelwebsites, Google Hotels of andere boekingssites. Soms is “de beste deal” elders goedkoper.
✅ Gebruik een adblocker of anti-tracking browser
Sommige meldingen zijn afgestemd op jouw gedrag. Een privacyvriendelijke browser zoals Brave of DuckDuckGo helpt om de druk te verminderen.
✅ Laat je niet opjagen
Schaarstemeldingen zijn vaak misleidend of overdreven. Neem rustig de tijd om te beslissen.
Bewust klikken is slim boeken
Booking.com is niet het enige platform dat deze technieken gebruikt, maar wel een van de grootste. Door de grote rechtszaak staat digitale misleiding weer op de kaart. Het laat zien dat ontwerpkeuzes niet neutraal zijn, maar jouw gedrag kunnen sturen.
Door bewust te klikken, rustig te vergelijken en kritisch te kijken naar “kortingen”, houd jij zelf de regie in handen.
Meer weten?
