We gebruiken clouddiensten voor alles: documenten, communicatie, back-ups, foto’s, gevoelige dossiers. Maar wat als die gegevens niet alleen technisch, maar ook politiek kwetsbaar zijn?
In een wereld waarin Amerikaanse techbedrijven de dienst uitmaken op digitaal gebied, hebben zij — en de overheid die hen controleert — macht over veel meer dan alleen software. En dat maakt de CLOUD Act ronduit gevaarlijk voor privacy, veiligheid én rechtsstaat.
Wat is de CLOUD Act?
De CLOUD Act (Clarifying Lawful Overseas Use of Data Act) is een Amerikaanse wet uit 2018 die Amerikaanse technologiebedrijven verplicht om gegevens van hun gebruikers over te dragen aan de Amerikaanse overheid, ongeacht waar de data fysiek is opgeslagen.
Met andere woorden:
📂 Als jouw bestanden of communicatie op een server staan van Microsoft, Google, Amazon of een ander Amerikaans bedrijf, kan de VS daar zonder jouw toestemming toegang toe krijgen.
Voorbeeld uit 2025: toegang tot e-mail ICC-hoofdaanklager geblokkeerd
In mei 2025 kwam de kwetsbaarheid van deze situatie op schokkende wijze aan het licht:
De Amerikaanse overheid blokkeerde de toegang tot Microsoft-e-maildiensten van de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag.
Waarom?
Omdat deze aanklager een onderzoek wilde starten naar mogelijke oorlogsmisdaden in Gaza, gepleegd door Israël onder premier Benjamin Netanyahu — een bondgenoot van de VS.
➡️ De VS gebruikte de infrastructuur van een Amerikaans techbedrijf (Microsoft) als sanctiemiddel tegen een onafhankelijke juridische instantie.
➡️ Europese digitale soevereiniteit werd daarmee ondermijnd door politieke belangen van een buitenlandse mogendheid.
Het laat zien:
Zodra je afhankelijk bent van Amerikaanse diensten, ben je ook kwetsbaar voor hun binnenlandse en buitenlandse politieke agenda.
Wat zijn de gevaren voor Nederland en Europa?
1. Data is nooit écht van jou
De CLOUD Act zorgt ervoor dat overheden buiten Europa toegang kunnen krijgen tot jouw data zonder jouw medeweten of toestemming.
2. Amerikaanse bedrijven > Europese wetgeving
Zelfs als je data fysiek in Nederland staat, kan die onder Amerikaans recht vallen zodra het via een Amerikaans bedrijf loopt.
3. Botsing met de AVG (GDPR)
Europese privacywetgeving verplicht bedrijven om zorgvuldig en transparant met persoonsgegevens om te gaan — maar Amerikaanse wetgeving kan dat overrulen.
4. Politieke beïnvloeding wordt mogelijk
Zoals het voorbeeld van de ICC-hoofdaanklager aantoont, kan digitale infrastructuur worden gebruikt om druk uit te oefenen op politieke of juridische processen.
Wat kun je doen als gebruiker of organisatie?
Er is één duidelijke route: bouw je digitale infrastructuur op Europese of open source oplossingen.
Gebruik Europese of onafhankelijke software en cloudproviders
Vermijd clouddiensten die onder de Amerikaanse jurisdictie vallen. Kijk naar Europese hosters of diensten van eigen bodem.
Kies voor open source én zelfbeheer
Gebruik platforms zoals:
- Nextcloud – allround cloudomgeving
- Seafile – supersnelle bestandssync
- ownCloud – zakelijk en compliant
- Pydio – voor fijnmazige toegangscontrole
Versleutel gevoelige data end-to-end
Zorg dat zelfs als data wordt overgedragen, het niet leesbaar is zonder jouw sleutel
| ⚠ Risico | 💡 Oplossing |
|---|---|
| Amerikaanse wetgeving kan Europese data opeisen of blokkeren | Gebruik software die niet onder VS-recht valt |
| Politieke druk via techbedrijven (zoals Microsoft in 2025) | Zelf hosten of kiezen voor onafhankelijke Europese aanbieders |
| Inbreuk op privacy en rechtsorde via infrastructuur | Versleutelen en bouwen op open standaarden |
Vrijheid, recht en privacy beginnen met digitale onafhankelijkheid
De blokkade van de e-maildiensten van de ICC-hoofdaanklager is geen incident — het is een wake-up call. Zolang we afhankelijk zijn van Amerikaanse techbedrijven, lopen we het risico dat onze data, communicatie én rechtsorde speelbal worden van buitenlandse belangen.
Wil je soeverein zijn? Begin dan met je digitale infrastructuur.
🔗 Meer lezen? Bekijk ook: